Waterstof of elektrisch

[Markiemark]

Prima artikel in NRC over dit onderwerp:
Kabinet mikt op waterstof, hoe realistisch is dat?
Gisteren zelfs een voorpagina artikel;
Veel meer windparken nodig dan gepland
Worden de mainstream media dan toch wakker over het feit dat waterstof productie een enorm verdringingseffect heeft?

Verder is de beantwoording van kamervragen interessant rond dit onderwerp.
Beantwoording Kamervragen over Kabinetsvisie waterstof
bijvoorbeeld kamervraag 29, in de beantwoording zit erg veel wensdenken verscholen;

Is onderzocht wat de gevolgen zijn van toenemend gebruik van duurzame elektriciteit voor de elektrolyse naar waterstof op andere elektriciteitsgebruikers? Hoe waarborgt u dat er voldoende hernieuwbare elektriciteit beschikbaar blijft voor andere gebruikers?
Antwoord
De effecten van de opschaling van elektrolyse voor andere gebruikers van duurzame elektriciteit zijn niet specifiek onderzocht. Wat de effecten voor ander groene-stroomgebruikers zal zijn is mede afhankelijk van de groei van de productie van groene stroom. Naar verwachting zal een groeiende vraag naar groene stroom voor elektrolyse ook leiden tot een (extra) groei van de productie van groene stroom, met name via wind op zee. Wind op zee projecten kunnen meer rendabel worden door de verzekerde afzet van de opgewekte stroom. In het klimaatakkoord is afgesproken dat in 2030 70 procent van alle elektriciteit uit hernieuwbare bronnen komt. Daarbij is de insteek dat de bouw van nieuwe grote parken op zee gelijk zal oplopen met de groeiende vraag naar groene stroom en dat de geplande groene stroom capaciteit zo nodig dient te worden vergroot om de reductiedoelen te halen.

 

[Maarten]

Prima artikel in NRC over dit onderwerp:
Kabinet mikt op waterstof, hoe realistisch is dat?
Gisteren zelfs een voorpagina artikel;
Veel meer windparken nodig dan gepland
Worden de mainstream media dan toch wakker over het feit dat waterstof productie een enorm verdringingseffect heeft?

Verder is de beantwoording van kamervragen interessant rond dit onderwerp.
Beantwoording Kamervragen over Kabinetsvisie waterstof
bijvoorbeeld kamervraag 29, in de beantwoording zit erg veel wensdenken verscholen;

Nou, dat vind ik toch wel erg vriendelijk geformuleerd.
Ik vind deze beantwoording behoorlijk onthutsend. Men blijft weg bij de simpele cijfers. Politiek belazeren komt wat mij betreft dichterbij.
Wie gaan al die extra benodigde windmolens betalen en nemen contractueel bij einde levensduur netjes de kosten voor de duurzame ontmanteling voor hun rekening?
Als de waterstof producenten dat allemaal voor eigen rekening gaan doen, hebben ze mijn zegen. Helaas zal dat niet hun rekenmodel zijn.
Dat gaat de belastingbetaler merken.
Het is te gek voor woorden wat zich recht voor onze ogen afspeelt.

 

[Ger356]

Ik ben ervan overtuigd dat je deze wijsheid in 2030 in exact dezelfde bewoordingen kunt herhalen. En in 2040 ook. Ik zou overwegen er een tegeltje van te maken.

Net zo’n belofte als kernfusie? NB ik weet dat het onvergelijkbare technieken zijn met heel andere risico’s en beloften.

 

[DuurzameHenk]

Hier hoe ze het verkopen in Duitsland, met een mooi schema:

Zie hoe de zuurstof (niemand heeft het er ooit over dat elektrolyse naast H2 ook O2 levert) voor cement gebruikt wordt, en de CO2 daaruit met H2 Methanol levert waarop de raffinaderij kan draaien. Om daarmee syntetisch gas/benzine/kerosine te maken.

Daarnaast is er een heel waterstof-net in Europa bedacht. Als het ware een energie transportlijn, als concurrent voor de UHDV (ultra-hoge gelijk spanning) die stroom zou moeten gaan transporteren.

Subsidie-aanvragen worden al geschreven en voorgekauwd.

 

[Rowan256]

En de hele Franse kust hoeft niets? Ze gaan er dus schijnbaar vanuit dat de vrachtschepen voorlopig niet op waterstof over zullen gaan zo lijkt het?

 

[Rowan256]

Ik denk dat als je je huis op wilt warmen in de winter, je beter kunt investeren in steen dan in waterstof.

Uitvinder Cees van Nimwegen bouwde een ‘zonne-accu’ van basalt. De groene batterij van de toekomst?

Basaltaccu voor continu schone energie

 

[BobbyKings]

Hier hoe ze het verkopen in Duitsland, met een mooi schema:

View attachment 574943

Zie hoe de zuurstof (niemand heeft het er ooit over dat elektrolyse naast H2 ook O2 levert) voor cement gebruikt wordt, en de CO2 daaruit met H2 Methanol levert waarop de raffinaderij kan draaien. Om daarmee syntetisch gas/benzine/kerosine te maken.

Daarnaast is er een heel waterstof-net in Europa bedacht. Als het ware een energie transportlijn, als concurrent voor de UHDV (ultra-hoge gelijk spanning) die stroom zou moeten gaan transporteren.

View attachment 574945

Subsidie-aanvragen worden al geschreven en voorgekauwd.

Al die woorden in dat schema die beginnen met "syn" zijn inderdaad noodzakeljk om aviation en shipping (en meer) CO2 neutraal te maken. Maar het is niet zo'n goed idee om dat met windmolentjes te doen. Australië en andere zonnige oorden zijn daar veel en veel en veel beter voor gepositioneerd dan noord Europa. Zelfde geldt voor de staal industrie.

 

[DuurzameHenk]

Financieel Dagblad: ’Brussel blokkeert Nederlandse waterstofplannen’

De Europese Commissie geeft geen toestemming voor Nederlandse plannen om milieuvriendelijke productie van waterstof te steunen met subsidie. Hiermee gaat een streep door kabinetsplannen om met waterstof de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen.

Waterstof zou vooral binnen de zware industrie kunnen dienen als vervanger van olie, aardgas en kolen. In Nederland is de industrie goed voor ruim 30% van alle broeikasgasuitstoot.
In tegenstelling tot fossiele brandstoffen komt bij het gebruik van waterstof geen CO₂ vrij, mits deze waterstof 'groen' wordt gemaakt. Daar zit de crux, stelt het FD. Er is veel duurzame elektriciteit nodig om waterstof groen te kunnen maken. Dat wil zeggen dat de elektriciteit komt van windmolens of zonneparken, maar in Nederland wordt stroom nog altijd vooral gemaakt van aardgas en steenkool. Bij het maken van waterstof in Nederland zou de CO₂-uitstoot daardoor vooralsnog alleen maar toenemen, zegt Brussel.

 

[ebullio]

Financieel Dagblad: ’Brussel blokkeert Nederlandse waterstofplannen’

De Europese Commissie geeft geen toestemming voor Nederlandse plannen om milieuvriendelijke productie van waterstof te steunen met subsidie. Hiermee gaat een streep door kabinetsplannen om met waterstof de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen.

Waterstof zou vooral binnen de zware industrie kunnen dienen als vervanger van olie, aardgas en kolen. In Nederland is de industrie goed voor ruim 30% van alle broeikasgasuitstoot.
In tegenstelling tot fossiele brandstoffen komt bij het gebruik van waterstof geen CO₂ vrij, mits deze waterstof 'groen' wordt gemaakt. Daar zit de crux, stelt het FD. Er is veel duurzame elektriciteit nodig om waterstof groen te kunnen maken. Dat wil zeggen dat de elektriciteit komt van windmolens of zonneparken, maar in Nederland wordt stroom nog altijd vooral gemaakt van aardgas en steenkool. Bij het maken van waterstof in Nederland zou de CO₂-uitstoot daardoor vooralsnog alleen maar toenemen, zegt Brussel.

Ze lezen in Brussel dus gewoon dit draadje met ons mee.

 

[PaulusdB]

Ze lezen in Brussel dus gewoon dit draadje met ons mee.

Je weet maar nooit wat de invloed van het e-mailberichtje was dat Wim en Hans naar Frans Timmermans stuurden.

 

[dutchneon]

Je weet maar nooit wat de invloed van het e-mailberichtje was dat Wim en Hans naar Frans Timmermans stuurden.

Precies en nu Wim hier geen tijd meer aan 'kwijt' is gaat hij wellicht af en toe langs in Brussel voor een praatje...



Het is maar goed dat er dus wel iemand is die nadenkt daar in Brussel en niet iedereen z'n oren laat hangen naar de industriële lobby

 

[DuurzameHenk]

Het moet wel heel duidelijk onzin zijn, wil Europa niet meegaan in wat de "grote industrie" ze voorhoudt. Dit is zo'n geval.

Wat onderbouwing (punt 1, 2 en 3 van Felix Heilmann):

En wat Hans ons (nogmaals) voorhoudt:

 

[DuurzameHenk]

Waterstof in auto's is geen succes geworden.
Toyota, o.a. heeft daar veel geld in gestopt, maar hun "brandstofcel" auto de Mirai wordt nauwelijks verkocht.

Nu gaat Airbus het voor vliegtuigen proberen met een brandstofcel op waterstof in de vliegende vleugel
De 6 motoren die je midden achterop ziet zijn elektro-motoren.

De bedoeling is dat ze in 2035 een vliegtuig gaan leveren op waterstof.
Naast dit wel erg experimentele exemplaar, ontwikkelen ze ook nog twee gewonere vliegtuigen op H2: een turbofan-jet en een propellor vliegtuig.

Bloomberg schrijft hierover:
Hydrogen is becoming an increasing area of focus for Airbus as it evaluates technologies for emission-free flight. The company is under pressure from the French and German governments, its biggest shareholders, to speed development of new aircraft after aiding the planemaker during the coronavirus crisis. Together, the two countries have committed some 2.5 billion euros toward cleaner propulsion.

Airbus verklaart:
While there are different approaches, hydrogen is likely to be used in aerospace and other industries to meet climate-neutral targets.
“The question is how big can we go with batteries,” said Glenn Llewellyn, vice president of zero-emissions technology at Airbus, in a briefing. “We don’t believe that it’s a today-relevant technology for commercial aircraft and we see hydrogen having more potential.”

Vliegtuigen op batterijen, syntetische of bio kerosine zien ze niet zo zitten, ze kiezen voor waterstof.

Meer lezen: Airbus Unveils Hydrogen Designs for Zero-Emission Flight

 

[Rowan256]

2035 ?! Hallo hé, dat is nog eens vooruit plannen

 

[wooter]

De luchtvaart heeft als handicap dat ze afhankelijk zijn van externe motorbouwers, en daar komt momenteel niet veel actie naar alternatieve aandrijvingskrachten. Dus dan moet je het zelf bedenken, of een manier vinden om oude technologie te hergebruiken.

Voordeel van waterstof is dat het niet zo zwaar weegt.

Nadeel is dat het al eens in de luchtvaart geprobeerd is

 

[robertvg]

Voor een mooi overzicht van de (on)mogelijkheden van verschillende energiedragers (compressed/liquid h2, batterijen, synthetische brandstoffen e.d.) in transport (lucht/water/weg) is het recente KNAW webinar over elektrisch vervoer interessant.
Hier terug te kijken:

 

[DuurzameHenk]

Voor een mooi overzicht van de (on)mogelijkheden van verschillende energiedragers in transport (lucht/water/weg) is het recente KNAW webinar over elektrisch vervoer interessant.

Mooi overzicht, maar wel wat lang (1,5 uur).

Over vliegtuigen (bron: Henri Wery):
Zo te zien wordt waterstof een uitdaging (politiek correct woord voor onmogelijk).
Probleem is o.a. het volume t.o.v. energieinhoud.
- Kerosine is 9 kWh/liter
- Liquid H2 (LH2) op -253 gr.Celcius is 2 kWh/liter
- Gecomprimeerd H2 (CH2) op 700 bar is 1,5 kWh/liter
Bij waterstof heb je een factor 5 meer aan volume nodig dan kerosine.
Daarnaast kun je kerosine zo in de vleugel bewaren.
Maar bij 700 atmosfeer, of -253 gr C moet er een isolerende of sterke tank mee de lucht in. Extra volume en gewicht.
Voordeel van H2 is wel dat het een factor 3 per kWh lichter is dan kerosine.
Nadeel is het aspect van veiligheid. Waterstof, zowel vloeibaar-koud als onder hoge druk, is een gevaarlijk goedje. De luchtvaart is erg gefocusd op veiligheid.

Henri ziet eigenlijk geen mogelijkheden voor de brandstofcel voor vliegtuigen. Reden is de temperatuurhuishouding (brandstofcel werk pas efficient op een paar honder graden, bekabeling bij hoge stromen) en gewicht (brandstofcel, hoogvermogenselektronica, bekabeling). Het is logischer om de H2 in een roterende verbrandingsmotor (turbofan, turbojet) te gebruiken, die zijn al roterend en heel licht.

Andere oplossingen dan waterstof hebben misschien meer kans, o.a. SAF (sustainable aviation fuel), syntetische kerosine.

Voor korte afstand en kleine vliegtuigen worden batterijen wel interessant, aldus Henri.
Henri memoreerde het volgende over een lange-afstand vliegtuig op batterijen: Het grootste vliegtuig de A380 (600 passagiers) gebruikt op kruissnelheid 100 MegaWatt. De grootste windmolen op zee levert 6 MegaWatt gemiddeld (9 MW-piek). Dus voor 1 vliegtuig in de lucht heb je 16 windmolens op zee nodig (rekenkundig, zonder verliezen mee te rekenen).

Overigens, windmolens worden steeds groter. Vorige week is door o.a. Equinor (vroeger Statoil) een contract afgesloten voor een windmolenpark op de Doggersbank met 13 MW-piek (8 MW-gemiddeld). Bladlengte 100 meter!

 

[wooter]

- Liquid H2 (LH2) op -253 gr.Celcius is 2 kWh/liter

Probeer dat maar eens te de-icen in de winter

 

[Hbrink]

@DuurzameHenk Dank voor de duidelijke samenvatting en uitleg.

Wat ik mij nog afvraag: is het nu echt een of/of situatie? Of zou je bijvoorbeeld voor starten en landen electra oplossing kunnen hebben en voor km's maken een andere bron?

 

[Pascal-R]

@DuurzameHenk Dank voor de duidelijke samenvatting en uitleg.

Wat ik mij nog afvraag: is het nu echt een of/of situatie? Of zou je bijvoorbeeld voor starten en landen electra oplossing kunnen hebben en voor km's maken een andere bron?

Ik weet nog een leuke naar voor een dergelijk vliegtuig.... Een PHEVliegtuig.