Voor wie het interessant vindt, een interview met een van de advocaten van de aandeelhouder die Musk voor de rechter sleepte over zijn belongspakket. bron: FD, 09-02-2024
Lees het volledige artikel:
‘Volgens Elon Musk is alles wat goed is voor hem, ook goed voor Tesla’
Interview • 9 feb 11:55
‘Volgens Elon Musk is alles wat goed is voor hem, ook goed voor Tesla’
Lennart Zandbergen
Rechtszaken waar miljarden mee gemoeid zijn is Jeroen van Kwawegen wel gewend. Maar ook voor deze ervaren partner van een groot New Yorks advocatenkantoor was het procederen over Elon Musks beloningspakket van $55 mrd bijzonder. Het FD sprak de Nederlander over Musk, de Tesla-zaak en de welbekende Nederlandse directheid.
Jeroen van Kwawegen schopte het van de tulpenvelden van West-Friesland tot de top van de New Yorkse advocatuur. De Nederlander is lid van het uitvoerend comité van het kantoor BLB&G, dat een belangrijke rol had bij de baanbrekende beslissing om Elon Musk's compensatiepakket van $55 mrd ongeldig te verklaren. Foto: Chantal Heijnen voor het FD
Een rechter in de Amerikaanse staat Delaware besloot vorige week dat het bestuur van elektrische-autobouwer Tesla ten onrechte akkoord is gegaan met een beloningspakket van $55 mrd voor topman Elon Musk. Daardoor moeten de aandelenopties waarin Musk de beloning ontving terug worden gegeven aan de automaker en moet het bestuur met zijn ceo gaan onderhandelen over een nieuw beloningspakket. De zaak was aangespannen door een aandeelhouder die het pakket buitenproportioneel achtte.
Voor het bepleiten van dit standpunt tegenover de rechter werd de grote New Yorkse advocatenfirma Bernstein Litowitz Berger & Grossmann (BLB&G) ingehuurd, waar de Nederlander Jeroen van Kwawegen partner is. Het kantoor werd erbij gehaald omdat het is gespecialiseerd in zogenoemde shareholder litigation: procederen namens aandeelhouders die vinden dat een bedrijf niet in hun belang heeft gehandeld. Het FD sprak met Van Kwawegen over deze zaak, en over zijn werk als Nederlandse topadvocaat in New York.
Een gulden per uur
Jeroen van Kwawegen woont inmiddels al 24 jaar in de Verenigde Staten, wat te horen is aan zijn licht Amerikaanse tongval. Sinds 2009 werkt hij bij BLB&G, waar hij in 2014 partner werd en sinds begin dit jaar onderdeel is van het executive committee. Maar in het gesprek is ook duidelijk te horen waar Van Kwawegen oorspronkelijk vandaan komt: Noord-Holland, West-Friesland om precies te zijn. ‘Ik ben in Grootebroek opgegroeid. Toen ik veertien was, werkte ik in de tulpen voor één gulden per uur. Het idee dat ik nu in Amerika zit en lid ben van het executive committee van een van de belangrijkste shareholder plaintiff-kantoren van Amerika, dat is moeilijk te bevatten. Ik wist niet eens dat dit bestond toen ik opgroeide.’
Van Kwawegen werkte in Nederland een paar jaar voor DLA Piper-voorganger Schut & Grosheide, maar was in de Nederlandse advocatuur niet op zijn plek: ‘Ik had niet bij het corps gezeten en ik droeg niet het juiste kleur pak, dus ik voelde me niet zo thuis in die cultuur. Tijdens mijn studie had ik een uitwisseling van een halfjaar gedaan op Columbia University, dus ik besloot te verhuizen en in de VS opnieuw rechten te gaan studeren en een carrière op te bouwen. De benadering van het vak past me hier beter.’
Gevraagd of de advocaat zich meer Nederlander of meer Amerikaan voelt, zegt Van Kwawegen dat het een beetje van beide is: ‘Er is een gedeelte van mij dat Amerikaan is geworden, en dingen ook op een Amerikaanse manier ziet. Maar het is niet of-of. Het is een ander deel van mijn leven, van mijn persoonlijkheid. Soms ben ik wat meer Nederlands, en af en toe komen die twee dingen ook wel in conflict.’
Zoals in de omgang met collega’s: ‘Ik ben directer dan de meeste Amerikanen. Niet bot ofzo, maar wel heel duidelijk. Dat wordt wel gewaardeerd hier, maar soms denken collega's ook: Jeroen is toch wel erg direct in zijn doen. Maar dat wordt ook wel meer van mij geaccepteerd dan van Amerikanen. Dan zeggen ze over me: “die heeft gewoon een beetje die Nederlandse insteek”.’
Nauwe banden
Tijdens de Tesla-rechtszaak was een belangrijk punt dat er maar weinig verzet was geweest tegen Musks voorstel dat hij voor iedere $50 mrd aan extra beurswaarde opties zou krijgen ter waarde van ongeveer 1% van Tesla’s uitstaande aandelenkapitaal. ‘De extra beloning dient er alleen voor dat ik zoveel mogelijk kan besteden aan het minimaliseren van existentiële risico’s door het geld in mijn Marsplannen te stoppen’, schreef Musk in 2018 aan Tesla's hoofd juridische zaken.
Het bestuur van Tesla, dat de belangen van de aandeelhouders moet vertegenwoordigen als een ceo ook een groot aandelenbelang heeft, had vervolgens nauwelijks met de topman onderhandeld. Volgens Van Kwawegen had dat te maken met persoonlijke en financiële banden tussen het Tesla-bestuur en Musk. Zo zit in het bestuur van Tesla ook Elon Musks broer Kimbal, die een groot aantal Tesla-aandelen bezit.
Musks broer is niet de enige bestuurder die nauwe banden heeft met de ondernemer. James Murdoch, die vakantie vierde met Musk, heeft een belang ter waarde van tientallen miljoenen dollars in diens ruimtevaartbedrijf SpaceX. Ook bestuurders Ira Ehrenpreis en Steve Jurvetson hebben aandelen in Musks bedrijven en zijn goed bevriend met de eigenzinnige ondernemer, zo schreef de Amerikaanse zakenkrant Wall Street Journal onlangs. Voormalig bestuurder Larry Ellison, die in 2022 vertrok, heeft eveneens een groot belang in de automaker. Volgens de zakenkrant verdienden de bestuurders bij Tesla ook vele malen meer dan gebruikelijk is bij Amerikaanse beursgenoteerde bedrijven.
Niet onafhankelijk
‘Musk heeft een persoonlijk belang bij dat optiepakket’, zegt Van Kwawegen. ‘Dus dan is de vraag: hoe stel je de beloning vast? Als je een bestuur hebt dat onafhankelijk is van Elon Musk en met hem onderhandelt over het pakket, is er een indicatie dat je een eerlijke uitkomst krijgt ten opzichte van de andere aandeelhouders. Maar dit ging niet onafhankelijk.’
Dat kon Musk zelf niet weerspreken, bleek al vroeg in het proces. Het rechtssysteem in Delaware kent een uitgebreide discovery-fase, waarbij advocaten van beide partijen inzichtrecht hebben en documenten van de wederpartij mogen bestuderen. Ook kunnen daarbij hoofdrolspelers onder ede worden verhoord voorafgaand aan de inhoudelijke behandeling in de rechtszaal. Van Kwawegen: ‘Bij dat verhoor lieten we Elon Musk e-mails zien, waarna hij tegen ons zei: “ik was hier aan het onderhandelen met mijzelf.” Dat konden we tijdens de zitting aan de rechter laten zien.’
Tijdens de behandeling in de rechtszaal kwam de aankoop van Twitter door Musk meermaals aan de orde. Net voordat de zaak diende, gaf de Tesla-ceo $44 mrd uit aan het sociale netwerk. ‘Als je kijkt naar de voorwaarden van dat optiepakket, was er geen bepaling dat Musk een zeker deel van zijn tijd zou moeten besteden aan Tesla om die opties te krijgen’, vertelt Van Kwawegen. ‘Volgens de wederpartij was dat ook helemaal niet nodig, omdat hij toch zijn aandacht wel bij de automaker zou hebben.’
Dat bleek in de praktijk toch anders te liggen. Musk concentreerde zich volledig op Twitter en was wekenlang met niets anders bezig, tekende schrijver Walter Isaacson op in zijn afgelopen zomer gepubliceerde biografie van de ondernemer. Van Kwawegen: ‘Daar hebben we tijdens de zaak ook een punt van gemaakt: hij liet zich afleiden, terwijl zijn advocaten probeerden te beweren dat dat nooit zou gebeuren. Dat was wel een probleem voor hun verhaal.’
Puur juridisch verhaal
Het is nu de vraag hoe de zaak verder gaat. Musk kan in beroep bij het Delaware Supreme Court, de hoogste rechter in de staat. ‘Daar gaan ze in eerste instantie alleen kijken of het recht goed is toegepast. Dat is een puur juridisch verhaal: ze gaan niet de feiten opnieuw vaststellen of nieuwe getuigenverhoren houden’, zegt Van Kwawegen. ‘Musk heeft niks te verliezen: hij heeft 100% verloren. Dus ik ga ervan uit dat er een hoger beroep komt.’
Als het eerdere vonnis daar standhoudt, zou dat Van Kwawegens kantoor geen windeieren leggen. BLB&G kan dan bij de rechter een deel van het teruggehaalde geld terugvragen, normaliter maximaal een derde van de totale pot. Dit verdienmodel, waarbij opbrengsten uit een schikking of winst van een zaak bepalend zijn voor de inkomsten van de betrokken advocaten, is gebruikelijk in deze sector. Het is uiteindelijk aan de rechter om de hoogte van de beloning te bepalen. Van Kwawegen: ‘Bedenk wel: als we zo'n zaak als deze verliezen, krijgen we niks, terwijl we wel miljoenen aan kosten maken. Het is gewoon een andere cultuur: in Amerika moet een advocaat veel ondernemender zijn dan in Nederland.’
Van Kwawegen en zijn collega’s moeten in de komende maand bepalen welk deel van de teruggehaalde pot geld ze gaan opvragen. ‘De regels hiervoor zijn juridisch gezien duidelijk, maar door de enorme omvang van dat beloningspakket is dit een unieke zaak. We zijn er nog over aan het nadenken, maar het is moeilijk te voorspellen.’
Intussen lijkt Musk de standplaats van zijn autobedrijf te heroverwegen. Via Twitter hintte de ceo erop dat hij de statutaire zetel van zijn bedrijf naar Texas zal verplaatsen, waar Tesla ook zijn hoofdkantoor heeft.
Van Kwawegen kijkt er met verbazing naar: ‘Ook dit is in eerste instantie een besluit dat het bestuur moet nemen, en daarna moeten de aandeelhouders er goedkeuring aan geven. Als je kijkt naar zijn tweets, dan gaat hij helemaal aan het bestuur voorbij. Hij gaat meteen naar Twitter om te zeggen: we gaan een aandeelhoudersvergadering doen.’
Volgens Van Kwawegen laat dat zien hoe Musk denkt: ‘In zijn optiek is alles wat goed is voor Elon ook goed voor het bedrijf, en is alles wat goed is voor het bedrijf ook goed voor Elon. Maar als je het over je eigen compensatie hebt, is dat natuurlijk helemaal niet zo.’
